ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΠΑΝΆΓΙΩΣ (Αφιέρωμα στην ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ)

Ένα βιβλίο είναι ο καθένας μας . Ένα βιβλίο με ποικίλα κεφάλαια , άλλα γραμμένα από μας τους ίδιους , και άλλα από άλλους , περαστικούς ή μόνιμους συγγραφείς (ερασιτέχνες , ή επαγγελματίες του είδους) . ‘Ενα βιβλίο , που το «ξεφύλλισαν» διάφοροι … άλλοι αδιάφορα και άλλοι ακουμπώντας το πάνω στο μέρος της καρδιάς . Ένα βιβλίο , που κάποτε καμάρωσε στις προθήκες «βιβλιοπωλείων» , «παρουσιάστηκε» σε συνάξεις «φιλότεχνων» , λαχτάρησε ή και κόντεψε να γίνει «ευπώλητο» , ονειρεύτηκε να «δανεισθεί» (και να … «επιστραφεί» ή όχι) , ή … «κάηκε» σε πλατείες συγκέντρωσης φανατικών … φοβικών ατόμων … Ένα βιβλίο , που «γράφτηκε» , με μελάνι , με πλήκτρα , με φαντασιώσεις , με … αίμα . Που «χαράχτηκε» , με σουγιά , με κάφτρες τσιγάρων , με κνούτο , με νύχια , με χάδια , … εργαλεία φιαγμένα από αγάπη , από μίσος , από εκδίκηση , από ανασφάλεια , από complex , από εμμονή , ακόμα κι από … λάθος …

Το κείμενο που ακολουθεί , είναι μια ακόμη ιστορία της φίλης μου της Πανάγιως και αποτελεί το φετεινό μου αφιέρωμα στην παγκόσμια ημέρα της Γυναίκας , γιατί θεωρώ ότι η Παναγιώτα Χατζή , ήταν μια πολύ σπουδαία γυναίκα … Ίσως και η πιο σπουδαία , που γνώρισα στη ζωή μου .

Θα ήθελα να σας παρακαλέσω , πριν αρχίσετε την ανάγνωση της ιστορίας , να γυρίσετε λίγο πίσω , και να διαβάσετε ή να ξαναδιαβάσετε το ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΙ ΖΩΗΣ (Μακρόνησος) , όπου θα μάθετε ποιά ήταν η Πανάγιω , και για να νοιώσετε ακριβώς τί σημαίνει ο τίτλος αυτού του αφιερώματος (ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΣ) . Κι αυτό , όχι γιατί με κουράζει να το ξαναγράφω , ούτε γιατί φειδωλεύομαι τον χώρο εδώ μέσα , αλλά γιατί , κάθε φορά που αναφέρομαι σ’ αυτά ένας πόνος «γαζώνει» το στήθος μου … Ένας πόνος , που δεν είναι , ούτε στηθάγχη , ούτε έμφραγμα , ούτε νευρόπονος ή κάτι άλλο , αλλά ένας πόνος βαθειάς συγκίνησης , που μου ξεσκίζει τα σωθικά και «βρέχει» τα μάτια μου ….

Και η Πανάγιω , δεν ήθελε να με βλέπει δακρυσμένη …

.

Παγωμένος Φλεβάρης του 1974 πάνω στο χωριό της Πίνδου , όπου υπηρετούσα το Αγροτικό μου . Νοίκιαζα ένα δωμάτιο απέναντι από το σπίτι της κι ένα ο δάσκαλος του χωριού στο σπίτι της Πανάγιως . Κοινή σπιτονοικοκυρά μας σχεδόν, αλλά και φύλακας άγγελός μας , εκεί πάνω , και πάντα δίπλα μας … Μια παρουσία διακριτική … πάντα στο πλάι μας , κοντά μας , μην μας λείψει τίποτα … μην μας απειλήσει τίποτα … μην μας πληγώσει κάτι . Την αγαπούσαμε κι οι δυό … Δεν μπορώ να πω «μας αγαπούσε και τους δυό» , γιατί η λέξη «αγαπώ» , ήταν πολύ απλή για να χαρακτηρίσει τα αισθήματα της Πανάγιως για τις αφεντιές μας …

Τα βράδια , μαζευόμασταν στο «σκεπασμένο» χαγιάτι , έναν χώρο που είχε διαμορφώσει η Πανάγιω για να μένει η ίδια … Δίπλα στο τζάκι , ψήνοντας καρύδια , μήλα , και λαδωμένο ψωμί , αγκαλιά με τις στρουμπουλές γάτες της , μέναμε με τις ώρες συζητώντας για διάφορα … Από την δημιουργία του Σύμπαντος και τα όνειρά μας , μέχρι γενικούς σχολιασμούς , ακόμη και , κουτσομπολιά για τους συγχωριανούς μας . Σπάνια η Πανάγιω έμπαινε στη συζήτηση . Συνήθως καθόταν παράμερα και «ανάσαινε» τα λόγια μας …

… Όπως έκανε κι εκείνο το βράδυ … Χούντα ακόμη , και το χωριό «αριστερό» σχεδόν στην ολότητά του , με νωπές τις μνήμες και τις πληγές απ’ τον Εμφύλιο , αλλά «μουγγό» , ανάσαινε μονάχα τους καημούς και τα πένθη του , γιατί τότε ακόμα «όλα τά’σκιαζε η φοβέρα…» … Ο Λευτέρης (ο δάσκαλος) , φιλοδεξιός και αντικομμουνιστής , συχνά με τσίγκλιζε και προσπαθούσε να μου … αλλάξει μυαλά , αλλά πάντα με … τρόπο , γιατί ήταν και ο … έρωτας που τού’ καιγε τα σωθικά και δεν ήθελε και να με κακοκαρδίζει . Εκείνο το βράδυ όμως … παρασύρθηκε . Του … αντιμίλησα κι εγώ , … ήρθε και φούντωσε η … εθνικοφροσύνη του και δεν άντεξε . Σηκώθηκε φουρκισμένος και :

– Θα σου δείξω ένα πολύ σπουδαίο βιβλίο … δεν έχεις ξαναδεί κάτι τέτοιο , είμαι σίγουρος . Περίμενε …

– Λευτέρη , … έλεος … Παράτα με . Τί βιβλίο και κουραφέξαλα Χριστιανέ μου ;… Προπαγάνδες του Ελληνικού Στρατού που υπηρέτησες ;… Κάθησε κάτω … έλα βρε …

Τίποτα . Ούτε ο … έρωτας , ήταν ικανός , να τον πισωγυρίσει . Μετά από λίγα λεπτά , γύρισε από το δωμάτιό του , κουβαλώντας το … περίφημο «βιβλίο» .Μια πανάρχαια , ξεσχισμένη , πανβρώμικη φυλλάδα , χωρίς εμφανές εξώφυλλο , όπου σε κάθε του σελίδα είχε και από μια θολή φωτογραφία και από κάτω μια σύντομη ιστορία , … κάτι σαν πχ : Όνομα : ….. Επίθετο :….. Γεννήθηκε στο : ….. Σε ηλικία πχ 25 ετών συνελήφθη υπό των κομμουνιστοσυμμοριτών , εδάρη , εβιάσθη , ακρωτηριάσθηκε , αποκεφαλίστηκε και η σωρός της αφέθη εις κοινήν θέα προς εκφοβισμόν ….

Ή : σε ηλικία 70 ετών , συνελήφθη υπό των συμμοριτών του βουνού και αφού εξυλοκοπήθη και έγινε μάρτυρας του βιασμού της ηλικιωμένης γυναίκας του , του έκοψαν την γλώσσα και αφέθη να πεθάνει από αιμορραγία …

Και έτσι συνεχίζονταν οι τρομαχτικές περιγραφές του εν λόγω «βιβλίου» , στον ίδιο ρυθμό …

Συγχίστηκα εντελώς …

– Λευτέρη φτάνει … παράτα το ….

Τίποτα ο Λευτέρης … είχε πάρει φόρα .

– Σταμάτα Χριστιανέ μου … θα φύγω …

Σαν να μην με άκουγε .

– Σκάσε , επιτέλους … Αν δεν σταματήσεις αμέσως τώρα , δεν …. θα σου ξαναμιλήσω στη ζωή μου …

Αυτό , … έπιασε . Έκλεισε το βιβλίο , με κοίταξε σε πλήρη σύγχιση , άπλωσε αμήχανα το χέρι του για να με αγγίξει , αλλά υπερίσχυσε ο εγωισμός και βροντώντας την πόρτα του χαγιατιού , έφυγε μέσα στη νύχτα … Τον είδα να ανηφορίζει προς το καφενείο του χωριού ….

Έπνιξα μια βλαστήμια μέσα στα δόντια μου , βούτηξα το περίφημο βιβλίο με σκοπό να το πετάξω στο αναμμένο τζάκι και … τότε την είδα …

Η Πανάγιω , στεκόταν μέσα στο μισοσκόταδο και πάνω στο κατάχλωμό της πρόσωπο καθρεφτίζονταν οι φλόγες από το τζάκι κι από κάτι … άλλο , που δεν μπορούσα να προσδιορίσω ακόμα τότε …

– Μη … – μου είπε και πήρε μαλακά από το χέρι μου την φυλλάδα – . Ο … «κύριος» (έτσι φωνάζανε τον δάσκαλο όλοι στο χωριό) , θαρρεί πως μόνο αυτό το βιβλίο υπάρχει στον κόσμο …. Κάνει λάθος , αλλά μην τον κακίζεις … Είναι καλός άνθρωπος και … σ’ αγαπάει . Σ’ αγαπάει πολύ … Τόσο που μέχρι και το … βιβλίο του θα πετούσε στη φωτιά , για σένα … Το ξέρω … Μου τό’ πε … Κι εμένα μ’ αγαπάει … Κι αυτό μου τό’ πε … Μου τό’ πε όταν του έδειξα το … δικό μου βιβλίο …. Μου είπε «σ’ αγαπώ πολύ Πανάγιω … Πολύ όμορφο … σπουδαίο το βιβλίο σου …» , και έκλαιγε … και έβριζε … και πάλι «πολύ σπουδαίο το βιβλίο σου Πανάγιω» ….

Είχα μείνει εμβρόντητη και ξεθεωμένη …

– Έχεις κι εσύ τέτοιο βιβλίο ;…

– Έχω … Θέλεις να σου το δείξω ;

– ΟΧΙ !!!… – Η φωνή μου ακούστηκε , υστερική – … Όχι για τό’ νομα του Θεού … Παρατάτε με … θα πάω για ύπνο …. – ακόμη λίγο και θα κατέρρεα – .

– Δες το … Διάβασέ το … Είναι μικρό βιβλίο … Μόνο μια σελίδα έχει …

Κοιταζόμασταν με ένταση . Άρχισε να γδύνεται . Ποτέ δεν είχα δει την σάρκα της … Πάντα μαυροφορεμένη , με ένα μαντήλι , που άφηνε ελεύθερα μόνο τα μάτια της : «Πενθώ τόσους … » μου δικαιολογιόταν . Το βλέμμα της με … εγκατέλειψε μόνο όταν βρέθηκε γυμνή από την μέση και πάνω …. Μου γύρισε την πλάτη ….

Και τότε … είδα το … μονοσέλιδο βιβλίο της .

Όλη η πλάτη της χαρακωμένη από ουλές … Ουλές από κνούτο , από λεπίδι , από κάφτρες τσιγάρων … Όλο το μίσος της φυλακής , των ανακρίσεων , της εξορίας , «γραμμένο» πάνω της … Όλη η πλάτη της ένα βιβλίο … χωρίς φωτογραφία , αλλά με την ίδια φρίκη , με την ίδια μυρωδιά από αίμα , με τον ίδιο καπνό , ιδρώτα , δάκρυα , πόνο , οργή …

– Οι πόλεμοι , γιατρίντσα μου , ίδίως οι πόλεμοι ανάμεσα στα αδέρφια , τέτοια βιβλία «γράφουν» πάνω στο κορμί μας , πάνω στα χώματα των βουνών , πάνω στις χαμένες απ’ τον καιρό , ταφόπλακες …

Δεν γύρισε να με κοιτάξει . Απόμεινε με το πρόσωπο στον τοίχο και με το … μονοσέλιδο βιβλίο της να φέγγει στις φλόγες του τζακιού … Την ώρα που έβγαινα πισοπατώντας από το δωμάτιο , θαρρώ πως είδα φτερά , πάνω στην πυκνογραμμένη σελίδα … φτερά , σαν να γινότανε Άγγελος η σελίδα και νά’ θελε να πετάξει κοντά σε έναν Θεό … Τον Θεό , που μάλλον έλειπε μακριά , όταν «γραφότανε» αυτό το «βιβλίο» ….

=====================================

Αυτό το κείμενο , είναι η αφιέρωσή μου στην Παγκόσμια ημέρα της Γυναίκας (8 Μαρτίου) .

Ακόμα , είναι «χαρισμένο» κατά κάποιον τρόπο , στον φίλο και συμπλόγκερ Μούργο της Λάσπης γιατί κάποτε του το έταξα πως θα του γράψω αυτή την ιστορία (Μούργε , σου το ξαναείπα : «Αργώ , αλλά δεν ξεχνάω» ) .

Θέλω ακόμη , να το χαρίσω στον φίλο και συμπλόγκερ Φάρο , γιατί πιστεύω ότι θα το εκτιμήσει ιδιαίτερα , και στην ιδιαίτερα αγαπημένη μου συμπλόγκερ Μαριάννα-Γητεύτρια , που στο περσινό μου αφιέρωμα στην ημέρα της Γυναίκας , έγραψε το πιο όμορφο σχόλιο , που γράφτηκε ποτέ , γι αυτή την μέρα .

——————————————————–

Οι φωτογραφίες του τέλους , είναι από το καλοκαίρι του 2005 (31 δηλαδή χρόνια αργότερα) , όταν σε ένα ταξίδι-προσκύνημα σε εκείνα τα χώματα , είχαμε την τελευταία μας συνάντηση (ένα χρόνο μετά , πήρε την … Αχερόντια βαρκούλα και ταξίδεψε στον άλλο κόσμο) .

«Μη κλαις γιατρίντσα μου» … μου ψιθύριζε στο αυτί … «μην κλαις …»

==========================================

.

.

.