Πήρα , μια «ανοιχτή» πρόσκληση από τον φίλο blogger Μιλτιάδη Θαλασσινό (Μαύρος Γάτος) , για να γράψω κάτι για την Ηθική .
Ας τα … πάρουμε από την αρχή …. Από τα …κλασσικά :
Τι είναι η Ηθική ;
Είναι κλάδος της Φιλοσοφίας , που ερευνά και μελετά τις πράξεις των ανθρώπων , κατά την αξία αυτών , ο κλάδος δηλαδή , που αναζητά την ουσία της αγαθής πράξης . Αποτελεί το σύνολο των νόμων , που οφείλουν να κατευθύνουν την ελεύθερη δραστηριότητα του ανθρώπου και θεωρείται , ο σπουδαιότερος κλάδος της Φιλοσοφίας . Εξ άλλου , για τον κοινό νου , Φιλοσοφία και Ηθική , είναι σχεδόν συνώνυμα . Με την ευκαιρία , ας θυμηθούμε , πως αναμφίβολα , έχουμε παραιτηθεί (εμείς οι σύγχρονοι) , από μια πολύ μεγάλη παράδοση , μεταχειριζόμενοι την Φιλοσοφία , σαν ένα αποκλειστικά θεωρητικό «παιχνίδι» λησμονώντας πως για τους αρχαίους μας προγόνους , υπήρξε (η Φιλοσοφία) , πάνω από οτιδήποτε άλλο , …. Κανόνας Ζωής .
Η ρίζα της Ηθικής , βρίσκεται στην Συνείδηση . Δεν μπορεί ο άνθρωπος , να μπει μέσα στο ΦΩΣ , που του χαρίζει την ξεχωριστή από όλα τα έμβια όντα , ύπαρξή του , αν πρώτα δεν «περάσει» από την δοκιμασία της Σκέψης . Αυτός , που σκέφτεται λογικά , δέχεται απ’ αυτό καθ’ αυτό το γεγονός της Σκέψης , απαγορεύσεις και εντολές . Απαγορεύσεις σχετικές με το όσα δεν πρέπει να πράττει και εντολές σχετικές με εκείνα τα οποία , πρέπει να πράττει . Η Λογική , έχοντας σαν πρωταρχικό σκοπό – όπως λέει και ο Καρτέσιος – «να κρίνει τα καλά και τα κακά» , δίνει κατ’ ανάγκη τους κανόνες της συμπεριφοράς . Το «Ορθώς σκέπτεσθαι» αρκεί για να μας απαγορεύσει π.χ. να παραβιάσουμε την Δικαιοσύνη , όταν πρόκειται να μοιράσουμε κάτι , όσο ισχυρός κι αν είναι ο πειρασμός , ή να μας «διατάξει» να βοηθήσουμε έναν απελπισμένο συνάνθρωπό μας , όσο βαρειά κι αν είναι η … νωθρότητα μας .
Η Ηθική , σκοπό έχει να μας οδηγήσει στην Αρετή , δηλαδή , σε μια μόνιμη και σταθερή στροφή της Βούλησης μας , προς το Αγαθό και μια διαρκή διάθεση μας προς την επιτέλεση τούτου (του Αγαθού) . Η Αρετή , ενώ σαν θεωρητική έννοια , είναι κάτι το ενιαίο , εν τούτοις στην πράξη υφίσταται διαιρέσεις σε πολλές επί μέρους Αρετές . ‘Ετσι και η Ηθική προσπαθώντας να μας … οδηγήσει στην Αρετή , γίνεται κι αυτή στην πράξη , πολυσχιδής . Μ’ αυτό το τρόπο κατηγοριοποιούμε την Ηθική , σε τρεις κατηγορίες . Στην πρώτη ανήκει η Ηθική που εκφράζει το ΨΥΧΙΚΟ ΣΘΕΝΟΣ, δηλαδή τον τρόπο με τον οποίο , θα μπορέσουμε να οδηγηθούμε στο Θάρρος , την Επιμονή και την Υπομονή . Στην δεύτερη , ανήκει η Ηθική , που εκφράζει την ΛΟΓΙΚΗ , δηλαδή , πώς θα μπορέσουμε να φτάσουμε στην Κρίση , την Φρόνηση , την Σύνεση και την Εγκράτεια , και τέλος τρίτη κατηγορία της Ηθικής είναι αυτή που εκφράζει την ΚΟΙΝΟΝΙΚΟΤΗΤΑ δηλαδή τον τρόπο να οδηγηθούμε στην Δικαιοσύνη (πρωταρχική αρετή) και την Ευεργεσία (σε όλες τις μορφές της) .
Το θέμα είναι τεράστιο … ανεξάντλητο θα τολμούσα να πω . Υπάρχουν υποδιαιρέσεις , οπως Ηθική στην Ιατρική , στην Έρευνα , στην Γενετική , Θρησκευτική ή Θεολογική Ηθική , Ηθική στην Δικαιοσύνη , στην Παιδεία , στην Ανατροφή και Διαπαιδαγώγηση , Ηθική του Οίκτου , της Ευθανασίας , της Αυτοδιάθεσης , της Επικοινωνίας , της Γέννησης , της Οικονομίας ακόμη και Ηθική του Πολέμου και του Θανάτου …..
Δεν ξέρω τί άλλο να πω …. Νοιώθω (και είμαι) πολύ «μικρή» σε γνώσεις και απόψεις πάνω σ’ αυτό το τεράστιο φιλοσοφικό θέμα .
Ωστόσο , επειδή είμαι και λάτρης του Λόγου και της Γλώσσας και των λέξεων , θα κλείσω με ένα … ανθολόγιο φράσεων όπου χρησιμοποιείται η λέξη «ΗΘΙΚΗ» :
Ηθική αντοχή * Ηθική αυτουργία (ηθικός αυτουργός) * Ηθική Διαστροφή * Ηθική επιταγή * Ηθική ικανοποίηση * Ηθική κατάπτωση * Ηθική νίκη * Ηθική πόρωση* Ηθική σήψη * Ηθική υπεροχή * Ηθική υποχρέωση * Ηθική χρεοκοπία * Ηθικοί κανόνες * Ηθικό ανάστημα * Ηθικό ολίσθημα * Ηθικό χρέος * Ηθικός ρύπος * Ηθικός θάνατος * Ηθική αναισθησία * Ηθικές διαστάσεις * …..
Η πρόσκληση που βρήκα στο μπλογκ του Μιλτιάδη Θαλασσινού (Μαύρος Γάτος) , ήταν ανοικτή , σε όποιον θέλει να γράψει κάτι …. Ανοικτή την αφήνω κι εγώ , για όποιον θα ήθελε να πει κάτι για την Ηθική ….